|
(ảnh internet minh họa) |
Muỗi truyền bệnh viêm não Nhật Bản
Bệnh viêm não Nhật Bản được lây truyền từ động vật như lợn, chim sang người qua trung gian truyền bệnh của các loài muỗi Culex như Culex tritaeniorhynchus, Culex bitaeniorhynchus, Culex gelidus, Culex vishnui...; trong đó có hai loài quan trọng là muỗi Culex tritaeniorhynchus và Culex vishnui. Hai loài muỗi truyền bệnh viêm não Nhật Bản chủ yếu Culex tritaeniorhynchus và Culex vishnui thường sinh sản, đẻ trứng ở vùng đồng ruộng lúa nước; buổi tối hay bay về chuồng gia súc để hút máu động vật là lợn bị nhiễm mầm bệnh, sau đó chúng đốt máu người và truyền bệnh sang cho người. Ở Việt Nam, các nhà khoa học đã xác định Culex tritaeniorhynchus là muỗi chủ yếu truyền bệnh viêm não Nhật Bản tại đây. Chim là ổ chứa vi rút chủ yếu trong thiên nhiên và lợn là ổ chứa quan trọng nhất trong súc vật nuôi gần người. Đặc điểm muỗi Culex tritaeniorhynchus có màu nâu đen, phát hiện nhiều ở vùng nông thôn, làng mạc tập trung đông dân cư và có nhiều hồ ao, mương rãnh; chúng thường đẻ trứng ở những ao hồ, mương rãnh, ruộng lúa với những trứng muỗi dính chùm thành bè nổi trên mặt nước. Muỗi có tập tính hút máu về ban đêm cả trong nhà và ngoài nhà, thích hút máu chim, máu lợn nhiều hơn máu người; chúng thường trú ẩn ở các bụi rậm hoặc trong chuồng gia súc, nhất là chuồng lợn. Muỗi Culex tritarniorhuynchus có thể bay xa trên 1 cây số và bay cao từ 13 đến 15 mét nên có khả năng lây truyền vi rút viêm não Nhật Bản cho các loài chim. Muỗi bị nhiễm vi rút cũng có khả năng truyền bệnh suốt đời và truyền sang thế hệ sau qua trứng. Người và ngựa được xem là vật chủ cuối cùng của vi rút viêm não Nhật Bản vì vi rút có trong máu người với hiệu giá thấp không đủ để có thể tiếp tục lây truyền sang muỗi. | Muỗi Culex tritaeniorhynchus truyền bệnh viêm não Nhật Bản (ảnh internet minh họa) |
Bệnh viêm não Nhật Bản thường gây nên bệnh lý lâm sàng khá nặng nề, để lại di chứng liệt, rối loạn thần kinh, tâm thần và có tỷ lệ tử vong cao nên ngoài các biện pháp phòng chống muỗi truyền bệnh, biện pháp tốt nhất vẫn là sử dụng vắc xin để phòng ngừa. Vắc xin viêm não Nhật Bản là loại vắc xin được sử dụng rộng rãi trong chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia để bảo vệ trẻ em, vì vậy cần quan tâm đến vấn đề này.
|