 |
| Tổng giám đốc WHO TS. Margaret Chan |
WHO: Đại dịch Ebola vẫn “chạy trước chúng ta”
Ngày 10/12/2014. BBC News – Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho rằng 'vi-rút Ebola vẫn chạy trước chúng ta” (Ebola outbreak: virus still 'running ahead of us', says WHO). Tổng giám đốc WHO TS. Margaret Chan cảnh báo: “Chúng ta cần phải đề phòng tính tự mãn” (We need to guard against complacency và cho biết rằng vi-rút Ebol, đã cướp đi sinh mạng hàng ngàn người tại Tây Phi hiện vẫn còn đang “chạy trước” (running ahead) các nỗ lực kiểm soát nó. Tổng giám đốc WHO cho biết tình hình đã được cải thiện ở một số khu vực của các quốc gia nghèo bị ảnh hưởng (worst-affected countries) nhưng bà cảnh báo đề phòng sự tự mãn khi dịch bệnh còn hoành hành thì nguy cơ đối với thế giới vẫn “luôn còn đó” (is always there). Theo bà thì WHO và cộng đồng quốc tế đã thất bại trong hành động không đủ nhanh, số liệu mới nhất của WHO cho thấy tổng số ca tử vong tại Guinea, Liberia và Sierra Leone hiện ở mức 6.330 người, hơn 17.800 người đã mắc bệnh. Bà Chan nói: “Tại Liberia chúng tôi đang bắt đầu thấy một số tiến triển tốt đẹp, đặc biện là ở hạt Lofa [gần với nơi mà dịch bệnh đã bắt đầu] và ở thủ đô”, các ca bệnh tại Guinea và Sierra Leone đã “ít nghiêm trọng” (less severe) hơn vài tháng trước nhưng bà cho biết thêm: “chúng ta vẫn đang nhìn thấy một số lượng lớn các ca bệnh” (we are still seeing large numbers of cases). ‘Săn đuổi vi-rút’ ('Hunting the virus') TS. Chan nói: “Hiện tại nó không tồi tệ như hồi tháng chín nữa nhưng bây giờ chúng tôi đang săn vi-rút, đuổi theo sau virus, hy vọngcó thể đưa [số lượng ca bệnh] xuống còn con số không”. Các con số chính thức không phản ảnh được bức tranh toàn cảnh của dịch bệnh (entire picture of the outbreak). Trong tháng 8/2014 WHO cho biết những con số là “bao la dưới ước tính” (vastly under-estimated) do mọi người không báo cáo về bệnh tật và tử vong do Ebola, Etienne Ouamouno có vợ và các con là những nạn nhân đầu tiên của dịch bệnh nói với phóng viên Tulip Maumdar. TS Chan cho rằng chất lượng dữ liệu đã được cải thiện kể từ đó nhưng vẫn còn rất nhiều việc phải làm, theo đó một phần then chốt trong việc đưa dịch bệnh dưới tầm kiểm soát là đảm bảo cộng đồng hiểu biết rõ về Ebola. Bà cho biết các nhóm đi vào trong một số vùng vẫn bị tấn công bởi những cộng đồng hoảng loạn: “Khi họ thấy những người mang đồ bảo hộ đi vào làng để đưa những người thân yêu đi, họ rất sợ hãi, họ giấu người thân bị bệnh trong nhà, họ giấu các xác chết. Điều này cực kỳ nguy hiểm trong việc làm lây lan thêm căn bệnh, vì vậy chúng tôi phải đưa cộng đồng về phía chúng tôi để đấu tranh với dịch bệnh Ebola, sự tham gia của cộng đồng là một yếu tố thành công quan trọng để kiểm soát Ebola. Trong tất cả những dịch bệnh mà WHO có thể kiểm soát thì đó là một yếu tố thành công, tuy nhiên điều này đang không xảy ra trong tình hình hiện tại”. WHO hướng dẫn kỹ thuật nhân viên y tế sử dụng bảo hộ chăm sóc bệnh nhân Ebola Lợi ích của những bài học kinh nghiệm (Benefit of hindsight) WHO phải đối mặt với những lời chỉ trích trong việc xử lý cuộc khủng hoảng vào thời điểm bắt đầu dịch bệnh và một tài liệu nội bộ bị rò rỉ vào hồi tháng 10 cho biết những người tham gia “đã không thấy vài kế hoạch đơn giản nào được viết trên tường” (failed to see some fairly plain writing on the wall). Nạn nhân Ebola đầu tiên tại Tây Phi đã được điều tra tìm ra là một cậu bé hai tuổi tên là Emile chết tại phía đông nam Guinea vào tháng 12/2013, lúc đó không ai biết đó là Ebola, vi-rút chưa từng được nhìn thấy tại Tây Phi. Các ca bệnh đầu tiên bắt đầu nổi lên tại một vùng xa xôi của đất nước với cơ sở y tế gần như không tổn tại và không có ai phát hiện ra nó là bệnh gì trong những tháng đầu tiên, mãi cho tới cuối tháng 3/2014 sau khi 50 người đã chết thì ổ dịch cuối cùng mới được công bố và WHO đã công bố một tình trạng khẩn cấp y tế toàn cầu vào ngày 8/8/2014. TS Chan cho biết: “Đó là công bằng để nói rằng toàn bộ thế giới bao gồm cả WHO đã không nhìn thấy những gì đang diễn ra, những gì sẽ xảy ra trước mắt chúng ta. Tất nhiên với những lợi ích của sự nhận thức muộn, nếu bạn hỏi tôi bây giờ … chúng ta có thể gắn kết một phản ứng mạnh mẽ hơn nhiều” (It is fair to say the whole world, including WHO, failed to see what was unfolding, what was going to happen in front of our eyes. Of course, with the benefit of hindsight, if you ask me now... we could have mounted a much more robust response).
Lịch trình Ebola
- Tháng 12/2003: Emile Ouamouno, hai tuổi, trở thành nạn nhân Ebola đầu tiên
- 22/3/2014: Tuyên bố dịch bệnh Ebola tại Guinea
- 1/4/2014: MSF cảnh báo dịch bệnh “chưa từng có” (unprecedented) bùng nổ.
- 8/4/2014: WHO cho biết dịch bệnh “khó khăn” (difficult) và “rất thách thức” (very challenging)
- 23/6/2014: MSF cho biết dịch bệnh “đã mất kiểm soát” (out of control)
- 8/8/2014: WHO tuyên bố “tình trạng khẩn cấp y tế công cộng toàn cầu” (international public health emergency)
Quỹ từ thiện MSF đã thành lập các trung tâm điều trị đầu tiên khi dịch bệnh bắt đầu bùng nổ, Andre Heller Perache từ các tổ chức từ thiện cho biết: “Có một loạt các tuyên bố báo chí trong tháng sáu khi chúng ta nói về quy mô của khủng hoảng [nói rằng] tình hình trở nên tồi tệ hơn nhiều sau khi mọi người nhận ra và chúng tôi đã phải kêu gọi giúp đỡ bức thiết vào lúc đó”. “WHO từ chối điều đó và cho rằng điều đó không chính xác. Sau đó họ xem xét lại vị trí của họ và đồng ý với chúng tôi và ngay sau đó đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp”. WHO không phải là một cơ quan cứu trợ như MSF nhưng cung cấp tư vấn và hỗ trợ kỹ thuật và cần phải cộng tác giúp đỡ. WHO cho biết một bản phân tích và xem xét lại về các phản ứng toàn cầu đầy đủ đối với khủng hoảng sẽ được hoàn thành và công bố khi dịch bệnh được kiểm soát. TS. Chan cho biết: “Với vai trò là Tổng giám đốc WHO, điều này xảy ra trong nhiệm kỳ của tôi và tôi có bổn phận và trách nhiệm theo dõi cho đến cùng và rút ra các bài học và tạo ra những thay đổi trong tổ chức để ngày một mạnh mẽ hơn”. Lệnh phong tỏa tại Sierra Leone (Sierra Leone lockdown) Ngày 9/12/2014. VOA News - Cũng vào ngày thứ tư, một ngày sau khi huyện Kono, phía đông của Sierra Leone, xác nhận kỷ lục 7 ca mắc Ebola trong một ngày, các viên chức tại khu vực tuyên bố “lệnh phong tỏa” (lockdown) 2 tuần, hy vọng sẽ ngăn chặn sự lây lan của dịch bệnh tại khu vực. Lệnh phong tỏa sẽ kéo dài đến ngày 23/12, Emmanuel Lebbie, một cán bộ địa phương cho biết có thể tiếp tục đi lại trong huyện, nhưng không ai được phép vào hay rời khỏi huyện.Đầu năm nay, một lệnh phong tỏa tương tự cũng được thực hiện tại thủ đô Freetown, trong nỗ lực ngăn chặn sự lây lan của dịch bệnh Ebola. Virus là nguyên nhân gây ra hơn 1.500 ca tử vong tại quốc gia này. Hôm thứ ba, David Nabarro, người tổ chức đối phó dịch Ebola của Liên Hiệp Quốc (UN) cho rằng ông hài lòng với sự tiến bộ torng cuộc chiến chống lại virus chết người này nhưng cũng cảnh báo rằng dịch bệnh vẫn đang bùng nổ tại phía tây Sierra Leone và phía bắc Guinea. Bà Margaret Chan, Tổng giám đốc của WHO nhấn mạnh tầm quan trọng của cơ sở hạ tầng y tế công cộng cơ bản, đã bị thiệt hại nặng nề tại các quốc gia như Sierra Leone, buinea và Liberia kể từ khi dịch bệnh bùng nổ vào đầu năm nay.Bà Chancho biết: “Ba quốc gia bị ảnh hưởng nặng của dịch bệnh là những quốc gia nghèo nhất trên thế giới. Cả ba quốc gia nổi lên gần đây từ những năm nội chiến và xung đột, làm các cơ sở hạ tầng y tế bị thiệt hại nặng nề và bị phá hủy”. Nhân viên y tế phun thuốc khử trùng vào thi thể của một đàn ông nghi ngờ tử vong do Ebola,tại trung tâm điều trị Ebola được viện trợ bởi USAID, Mỹ tại Tubmanburg,vùng ngoại ô thủ đô Monrovia, Liberia, ngày 28/11/2014 UN: Tập trung vào đối phó dịch bệnh tại Sierra Leone, GuineaNgày 09/12/2014. VOA News. Liên Hiệp Quốc: Tập trung vào đối phó dịch bệnh tại Sierra Leone, Guinea (UN Official: Focus on Ebola Shifts to Sierra Leone, Guinea). Một viên chức cấp cao của UN nói rằng sự đột ngột gia tăng lây truyền virus Ebola gây chết người tại phía tây Sierra Leone và phía bắc Guinea đòi hỏi sự đối phó của quốc tế mạnh mẽ hơn nữa để ngăn chặn sự lây lan của dịch bệnh này.Nhân viên y tế phun thuốc khử trùng xung quanh ngôi nhà của một người bị nghi ngờ nhiễm virus Ebola tại Port Loko Community, nằm ở vùng ngoại ô thủ đô Freetown, Sierra Leone. Ngày 21/10/2014 Cách đây không lâu, Liberia bị đe dọa với các ca mắc tăng liên tục vượt tầm kiểm soát. Mặc dù tình hình dịch bệnh tại quốc gia này còn xa để chấm dứt nhưng số ca mắc và tử vong đang ổn định. Đặc phái viên của UN về Ebola, David Nabarro nói rằng mối quan tâm về sự lây lan của dịch Ebola đã dịch chuyển sang phía tây Sierra Leone xung quanh Port Loko và thủ đô Freetown cũng như phía bắc của Guinea. Ông cho biết UN và các tổ chức sẽ tập trung vào các khu vực lây nhiễm này. Ông Nabarro nói trên VOA rằng sự gia tăng lây lan phía tây Sierra Leone phản ánh sự thất bại của cộng đồng tại khu vực đó để nắm bắt tình hình dịch bệnh đầy đủ và đưa ra hành động tránh sự lây nhiễm: “Chúng tôi cũng chưa có con số đầy đủ về các trung tâm điều trị và những nơi mà người bệnh có thể tránh xa những người khác vì vậy chúng tôi sẽ chuẩn bị vài trăm giường bệnh đến đây trong vài tuần tới và điều này sẽ giúp tình hình dịu xuống. Chúng tôi thấy một số đề xuất rằng số ca mắc mới tại một số khu vực ở phía tây không thấy gia tăng và có tỷ lệ giống với cách đây 2 tuần”. Theo ông Nabarro cần nhiều giường bệnh hơn tại các trung tâm điều trị và cần nhiều nhân viên trong nước và quốc tế, ông cho biết cần khoảng 300 nhân viên làm việc tại một cơ sở với 50 giường bệnh. Đặc phái viên UN cho biết giải quyết tình hình dịch bệnh Ebola trong nội bộ của Guinea cho thấy nhiều khó khăn hơn tại Sierra Leone: “Các khu vực nơi mà mà người bệnh được cách ly, việc giao thông đi lại rất khó khăn và chúng tôi cũng không có các nhóm làm việc tại khu vực đó mà đang làm việc tại các khu vực khác. Hiện nay rất nhiều trung tâm làm thế nào để tìm thêm nhân viên làm việc tại đó và làm thế nào để chắc rằng chúng tôi nhận được sự huy động mạnh mẽ nhất của cộng đồng, những người vẫn còn rất sợ hãi về vấn đề này”.Ông Nabarro cho rằng UN đang làm việc rất chặt chẽ với các chính quyền tại Mali để chắc chắn rằng số ca mắc Ebola có thể qua biên giới từ Guinea đã được giải quyết nhanh chóng để ngăn chặn dịch bệnh. WHO cho biết Mali có 8 ca mắc, trong đó có 6 ca tử vong.
|
TRANG CHỦ
