Cập nhật thông tin dịch cúm của WHO và dấu hiệu cảnh báo từ thế giới đầy biến động của virus cúm
Ngày 26/2/2015. Tổ chức Y tế thế giới (WHO). Các dấu hiệu cảnh báo từ thế giới đầy biến động của virus cúm (Warning signals from the volatile world of influenza viruses). Tình hình dịch cúm toàn cầu hiện nay được đặc trưng bởi một số xu hướng cần phải được theo dõi chặt chẽbao gồm gia tăng sự đa dạng của các virus cúm ở động vật lưu hành đồng thời và trao đổi vật liệu di truyền tạo ra các chủng mới.Cập nhật thông tin dịch cúm của WHO (Influenza update)Ngày 9/3/2015. WHO - Ngày 9 tháng 3 năm 2015 - Cập nhật số 232 , dựa trên dữ liệu lên đến 22 tháng hai năm 2015 (Update number 232, based on data up to 22 February 2015). rên toàn cầu , hoạt động của cúm vẫn cao ở Bắc bán cầu với cúm A (H3N2) virus chiếm ưu thế. Một số quốc gia ở châu Phi, châu Á và phần phía nam của châu Âu đã báo cáo một hoạt động tăng pdm09 tăng cúm A ( H1N1 )
 | | Bản đồ dịch cúm toàn cầu theo cập nhật của WHO |
· Tại Bắc Mỹ các hoạt động của của cúm vẫn còn cao sau đỉnh cúm, cúm A (H3N2) vẫn chiếm ưu thế phát hiện virus trong mùa này (In North America, the influenza activity remained elevated following the influenza peak. Influenza A(H3N2) remained the dominant virus detected this season). · Tại châu Âu mùa cúm đã ở đỉnh cao, đặc biệt là ở các quốc gia Trung và miền Tây, virus cúm A (H3N2 ) tiếp tục chiếm ưu thế trong mùa này (In Europe, the influenza season was at its height, particularly in central and western countries . Influenza A(H3N2) virus continued to predominate this season).
 | | Hình ảnh S-Otr H3N2 và nỗi lo đại dịch số 1 |
· Tại Bắc Phi và trung đông, hoạt động của cúm đã giảm ở hầu hết các khu vực, cúm A đã chiếm ưu thế trong khu vực (In northern Africa and the middle East, influenza activity was decreasing in most of the region. Influenza A was predominant in the region). · Ở các nước ôn đới của châu Á hoạt động của cúm giảm từ đỉnh điểm ở miền Bắc Trung Quốc và Mông Cổ nhưng vẫn tiếp tục gia tăng tại Hàn Quốc, virus cúm A (H3N2) chiếm ưu thế (In the temperate countries of Asia, influenza activity decreased from its peak in northern China and Mongolia but continued to increase in the Republic of Korea. Influenza A(H3N2) virus predominated). · Ở các nước nhiệt đới của châu Mỹ hoạt động của cúm vẫn ở mức thấp trong hầu hết các nước (In tropical countries of the Americas, influenza activity remained low in most countries). · Trong vùng nhiệt đới châu Á hoạt động của cúm tiếp tục tăng ở Ấn Độ và Lào, hoạt động của cúm vẫn cao ở miền nam Trung Quốc, đặc khu hành chính Hồng Kông và nước Cộng hòa Hồi giáo Iran (In tropical Asia, influenza activity continued to increase in India and Lao People’s Democratic Republic. Influenza activity remained high in southern China, China Hong Kong Special Administrative Region, and the Islamic Republic of Iran).
 | | Mối quan hệ lây nhiễm và thích ứng các loài vật chủ của virus cúm A |
· Ở bán cầu nam hoạt động của cúm tiếp tục ở cấp liên theo mùa (In the southern hemisphere, influenza activity continued at inter-seasonal levels). · Khuyến cáo vắc-xin cho mùa đông 2015-2016 ở Bắc bán cầu đã được thực hiện và có thể được tư vấn tại các liên kết dưới đây (The vaccine recommendation for the 2015-2016 northern hemisphere winter season was made and can be consulted at the link below): · Dựa trên FluNet báo cáo (như ngày 05/3/2015 16:25 UTC), trong tuần 6-7 (08/2 đến 21/02/2015), Trung tâm Cúm quốc gia (National Influenza Centres_NIC ) và các phòng thí nghiệm cúm quốc gia khác từ 89 quốc gia, khu vực hoặc vùng lãnh thổ báo cáo dữ liệu cho khoảng thời gian từ 8/2 đến 21/2/2015. Các phòng thí nghiệm GISRS của WHO kiểm tra hơn 133.895 mẫu, có 34.056 mẫu dương tính với virus cúm, trong đó có 25.455 (74,7%) được gọi là cúm A và 8601 (25,3%) là cúm B. Trong số các virus dưới cúm A mùa (sub-typed seasonal influenza A), 2382 (20,5%) là cúm A (H1N1) pdm09 và 9253 (79,5%) là cúm A (H3N2). Những virus đặc trưng cúm B 1656 (97,1%) thuộc dòng B-Yamagata và 49 (2,9%) với dòng dõi B-victoria. Sự gia tăng tiếp tục các trường hợp nhiễm H7N9 ở người tại Trung Quốc và một sự bộc phát mới gần đây của các trường hợp nhiễm H5N1 ở người tại Ai Cập, những thay đổi trong virus cúm theo mùa H3N2 đã ảnh hưởng đến sự bảo vệ bởi các vaccine hiện nay cũng là mối quan tâm đặc biệt.
 | | Hình ảnh từ Trung tâm hợp tác nghiên cứu với WHO về sinh thái học của cúm ở động vật, Memphis, Hoa Kỳ |
Các dấu hiệu cảnh báo từ thế giới đầy biến động của virus cúmVirus ở chim hoang dã và nội địa(Viruses in wild and domestic birds) Sự đa dạng và phân bố địa lý của các virus cúm hiện đang lưu hành ở các loài chim hoang dã và nội địa là chưa từng có kể từ sự ra đời của các công cụ hiện đại nhằm phát hiện và đặc trưng của virus, thế giới cần phải quan tâm.Các typ của H5 và H7 là mối quan tâm lớn nhất vì chúng có thể nhanh chóng biến chủng từ một hình thức gây ra các triệu chứng nhẹ ở chim tới hình thức gây bệnh nặng và tử vong trong các quần thể gia cầm, dẫn đến các vụ dịch gây ra sự tàn phá và thiệt hại to lớn cho ngành công nghiệp gia cầm và đối với sinh kế của người nông dân. Từ đầu năm 2014, Tổ chức Thú y(Organisation for Animal Health_OIE) đã được thông báo về 41 vụ dịch H5 và H7 ở chim liên quan đến 7 loại virus khác nhau tại 20 quốc gia ở châu Phi, châu Mỹ, châu Á, Australia, châu Âu và Trung Đông. Một số là các virus mới đang xuất hiện và lan truyền ở các loài chim hoang dã hay gia cầm chỉ trong vài năm qua, một số vụ dịch được thông báo cho OIE chỉ có liên quan đến các loài chim hoang dã. Các thông báo như thế này là biểu hiện của việc nâng cao giám sát và cải thiện việc phát hiện trong phòng thí nghiệm theo sau các vụ dịch lớn của dịch cúm gia cầm H5N1 có độc lực cao đã bắt đầu ở châu Á vào cuối năm 2003, phát hiện virus cúm gia cầm độc lực cao ở các loài chim hoang dã báo hiệu sự cần thiết về một sự giám sát chặt chẽ các trang trại gia cầm. Chim nước di cư, miễn dịch với căn bệnh này được biết làm lây lan virus cúm gia cầm đến các khu vực mới bằng cách nhanh chóng đi qua các lục địa dọc theo các tuyến đường của một số đường bay của chim, những chim nước di cư này sau đó hòa trộn với các loài chim hoang dã địa phương và gia cầm và sau đó bị nhiễm bệnh.
H7N9: không có thay đổi trong dịch tễ học về tình trạng nhiễm trùng ở con người (H7N9: no change in the epidemiology of human infections)3 trường hợp đầu tiên ở người trên thế giới nhiễm virus cúm gia cầm H7N9 đã được báo cáo bởi Trung Quốc vào ngày 31/3/2013, điều tra của chính quyền Trung Quốc xác định rằng các ca bệnh có khả năng sớm nhất có triệu chứng khởi phát vào giữa tháng hai, sự kiện đó cũng đánh dấu lần đầu tiên rằng typ H7N9 này đã được phát hiện ở người, gia cầm hoặc bất kỳ loài động vật nào khác. Đến nay có 602 trường hợp H7N9 ở người và 227 trường hợp tử vong đã được báo cáo, phần lớn ở Trung Hoa đại lục bao gồm 4 trường hợp báo cáo của Trung tâm Kiểm soát dịch bệnh (CDC) Đài Bắc và 13 trường hợp được báo cáo bởi Trung tâm Bảo vệ Sức khỏe (Centre for Health Protection) Hồng Kông, Trung Quốc. Malaysia báo cáo một trường hợp trong một khách du lịch Trung Quốc vào năm 2014 và Canada thông báo cáo 2 trường hợp nhẹ khi đi du lịch trở về từ Trung Quốc vào tháng 1/2015. Mô hình dịch tễ được nhìn thấy trong năm 2013 cho thấy một sự gia tăng mạnh các ca bệnh trong tháng ba và tháng tư theo sau chỉ có hai trường hợp được báo cáo trong suốt mùa hè, việc đóng cửa chính thức thị trường gia cầm sống tại một số tỉnh trong tháng tư có thể đã góp phần vào sự suy giảm này, một đỉnh nhiễm thứ hai bắt đầu chậm hơn trong tháng mười.Một mô hình tương tự theo mùa vụ đã được thấy trong năm 2014 nhưng với một sự gia tăng cao hơn và sớm hơn vào tháng giêng và nhiều trường hợp hơn được báo cáo trong mùa xuân so với năm 2013. Một lần nữa các ca bệnh hầu như chấm dứt vào mùa hè, sau đó dần dần tăng lên trong tháng mười một, các trường hợp tăng lên trong tháng 1/2015 nhưng không mạnh như cùng kỳ năm 2014. Giống như H5N1, virus H7N9 gây bệnh nặng ở người nhưng không giống như H5N1, H7N9 không gây bệnh hoặc tử vong ở loài chim. Sự vắng mặt của các dấu hiệu bệnh ở các loài chim bị nhiễm bệnh bỏ qua các tín hiệu cảnh báo kêu gọi giám sát tăng cao đối với số ca ở người do đó việc phát hiện các trường hợp ở người đã gây ra một sự tìm kiếm virus ở các loài chim. Theo quan sát, một số các ca bệnh nhân đã báo cáo có tiếp xúc trực tiếp với gia cầm sống hoặc môi trường bị ô nhiễm, kể cả các chợ gia cầm sống. Ngoài ra, các nghiên cứu cẩn thận đã chỉ ra rằng việc tiếp xúc với chợ gia cầm và gia cầm sống là những yếu tố nguy cơ lây nhiễm H7N9. Tất cả bằng chứng cho thấy virus H7N9 không lây lan dễ dàng từ người này sang người khác, mặc dù nó có thể truyền từ gia cầm sang người dễ dàng hơn so với H5N1. Trong một số chùm nhỏ các ca bệnh ở người, khả năng lây truyền hạn chế từ người sang người không thể được loại trừ, tuy nhiên tất cả các chuỗi lây nhiễm bệnh đã được ngắn lại, không có bằng chứng về sự lây lan ra cộng đồng rộng lớn hơn. Khoảng 36% các trường hợp ở người được báo cáo là tử vong, điều chưa được biết là cho dù số lượng đáng kể các trường hợp không có triệu chứng hoặc có triệu chứng nhẹ cũng xảy ra mà không bị phát hiện, sự tồn tại của các trường hợp không có triệu chứng và triệu chứng nhẹ sẽ làm giảm tỷ lệ người chết do sự lây nhiễm này.
Chủng virus H5: Mối đe dọa rõ ràng nhất hiện nay cho sức khỏe(H5 viruses: currently the most obvious threat to health)Chủng virus cúm gia cầm H5N1 độc lực cao, mà đã gây ra dịch gia cầm ở châu Á gần như liên tục từ năm 2003 và hiện đang lưu hành tại nhiều quốc gia, vẫn còn là chủng virus cúm động vật có mối quan tâm lớn nhất đối với sức khỏe con người. Từ cuối năm 2003 đến tháng 1/2015 có 777 ca ở người được xác định bằng xét nghiệm bị nhiễm virus H5N1 đã được báo cáo cho WHO từ 16 quốc gia, trong số các ca nhiễm này có 428 ca (55,1%) đã tử vong. Trong hai năm qua, H5N1 đã được kết nối bởi việc phát hiện mới các chủng H5N2, H5N3, H5N6, và chủng H5N8, tất cả các chủng này hiện đang lưu hành ở các nơi khác nhau trên thế giới. Ở Trung Quốc, chủng H5N1, H5N2, H5N6 và H5N8 hiện đang cùng lưu hành ở các loài chim cùng với H7N9 và H9N2. Chủng vi-rút H9N2 là một sự bổ sung quan trọng tới sự kết hợp này vì nó phục vụ như là "nhà tài trợ" (donor) của gen nội bộ cho các vi rus H5N1 và H7N9. Trong bốn tháng qua, hai người nhiễm H9N2 xảy ra ở Trung Quốc, cả hai trường hợp nhiễm này đều nhẹ và sau đó hồi phục hoàn toàn. Các nhà virus học giải thích sự gia tăng gần đây của các virus mới nổi lên như là một dấu hiệu cho thấy sự đồng lưu hành các virus cúm (co-circulating influenza viruses) đang nhanh chóng trao đổi vật liệu di truyền để tạo thành các chủng mới. Virus của type H5 đã chứng tỏ một khả năng mạnh mẽ để đóng góp vào những cái gọi là sự "sắp xếp lại" (reassortment). Bộ gen của virus cúm được tách ra một cách gọn gàng thành 8 gen riêng biệt có thể được xáo trộn giống như các thẻ bài khi một con chim hay động vật có vú là bị đồng nhiễm với các virus khác nhau. Với phân typ 18 HA (haemagluttinin) và 11 NA (neuraminidase) được biết, virus cúm có thể liên tục tái hư cấu bản thân mình trong một sự sắp xếp đáng kể về các sự kết hợp có thể dường như được diễn ra với một tốc độ chóng mặt. Ví dụ, virus H5N2 gần đây phát hiện trên gia cầm ở Canada và ở các loài chim hoang dã ở Mỹ là khác nhau về mặt di truyền từ các chủng virus H5N1 đang lưu hành ở châu Á. Các virus này có một kết hợp của các gen từ virus H5N8 Á-Âu, khả năng được đưa vào theo trục Thái Bình Dương vào cuối năm 2014 cùng với các gen từ virus cúm Bắc Mỹ. Ít được biết về khả năng của những loại virus mới này lây sang người nhưng một số ca nhiễm ở người được phân lập đã được phát hiện. Ví dụ, virus H5N6 độc lực cao, một tái tổ hợp mới, lần đầu tiên được phát hiện tại một chợ gia cầm ở Trung Quốc vào tháng 3/2014.Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào báo cáo vụ dịch đầu tiên của mình ở gia cầm cũng trong tháng ba, theo sau là Việt Nam vào tháng tư. Các nghiên cứu di truyền cho thấy virus H5N6 thông qua trao đổi gen từ virus H5N1 và virus H6N6 đã dẫn đến sự lưu hành rộng rãi ở vịt. Trung Quốc phát hiện ca nhiễm đầu tiên ở người trên thế giới với H5N6, ca bệnh đó đã tử vong trong tháng 4/2014, tiếp theo là một ca nhiễm ở người nghiêm trọng thứ hai trong tháng 12/2014. Vào ngày 09/ /2015 một ca nhiễm chủng H5N6 thứ ba, ca bệnh này tử vong đã được báo cáo. Sự xuất hiện của rất nhiều virus mới đã tạo ra một số lượng bể chứa gen vi rút đa dạng tạo ra sự không ổn định đặc biệt bởi xu hướng của các virus H5 và virus H9N2 để trao đổi gen với các virus khác. Hậu quả gây ra với sức khỏe của con người và động vật là không thể đoán trước tuy chưa có khả năng đáng ngại. Nhiễm H5N1 ở Ai Cập(H5N1 infections in Egypt)Sự gia tăng đột biến về số người nhiễm H5N1 ở Ai Cập bắt đầu vào tháng 11/2014 và tiếp tục trong tháng 1& 2/2015 đánh thức mối quan tâm,từ đầu tháng 11 đến 23/2/2015, Ai Cập báo cáo có 108 ca nhiễm ở người và 35 người tử vong. Số lượng các trường hợp trong giai đoạn này là lớn hơn tổng số hàng năm được báo cáo bởi bất kỳ quốc gia nào kể từ khi nhiễm virus H5N1 ở người tái xuất hiện vào cuối năm 2003. Theo FAO, tổng cộng có 76 vụ dịch cúm gia cầm độc lực cao H5N1 đã được phát hiện ở 20 trong 27 tỉnh của Ai Cập từ 18/1 đến 07/2/2015, trong số các vụ dịch này đa số (66 vụ) xảy ra ở gia cầm hộ gia đình. Mặc dù tất cả các virus cúm tiến hóa theo thời gian thì điều tra trong phòng thí nghiệm sơ bộ đã không phát hiện được những thay đổi di truyền chủ yếu trong những virus được phân lập từ bệnh nhân hoặc động vật so với các chủng lưu hành trước đây mà có thể giúp giải thích sự gia tăng đột ngột số ca ở người. Các quan chức y tế và nông nghiệp ở Ai Cập có nhiều kinh nghiệm với bệnh này, theo quan điểm của họ sự lưu hành phổ biến rộng rãi của H5N1 ở gia cầm trong thời gian này, kết hợp với số lượng lớn các hộ gia đình nuôi các đàn nhỏ với sự thiếu hiểu biết về những nguy cơ có liên quan đến sức khỏe, là sự giải thích hợp lý nhất cho sự bộc phát này về các trường hợp mới (new cases). Hóa ra, sự quan sát này báo hiệu một nhu cầu cấp thiết cho các điều tra nông nghiệp để xác định và làm giảm nguồn gây ô nhiễm nặng do virus này. Một động lực thứ hai là nguy cơ rất thực tế rằng buôn bán gia cầm, dù hợp pháp hay bất hợp pháp sẽ đưa các virus tới các quốc gia mới, việc phát hiện các trường hợp bị bệnh mức độ vừa phải cho thấy rằng giám sát về phía con người là hợp lý. Ngày 10/2/2015 chính quyền Ai Cập thông báo tới WHO về một trường hợp nhiễm H9N2 ở một cậu bé 3 tuổi, bệnh nhẹ và cậu bé đã được xuất viện hoàn toàn bình phục. Tuy nhiên, một thực tế rằng H9N2 cùng lưu hành với H5N1 là nguyên nhân cho mối quan tâm. Bảo vệ bằng vaccine chống cúm theo mùa bị giảm(Reduced vaccine protection against seasonal influenza)Các chuyên gia được triệu tập bởi quyết định WHO về thành phần của các vaccine cúm theo mùa cho Bắc bán cầu vào tháng hai mỗi năm,làm như vậy để cho các nhà sản xuất có đủ thời gian có các liều vắc-xin sẵn sàng trước khi bắt đầu mùa cúm, thường vào tháng 10hay 11.Kể từ tháng 2/2014, cấu trúc vật liệu di truyền và tính kháng nguyên của virus H3N2, virus chủ yếu theo mùa lưu hành ở Bắc Mỹ và châu Âu, đã thay đổi đáng kể. Sự thay đổi này cho phép hầu hết các virus lưu hành trong mùa cúm trốn tránh sự bảo vệ được cung cấp bởi các vaccine được thiết kế cho một virus cũ với các đặc điểm khác biệt rõ rệt. Kết quả là các ước tính tạm thời về hiệu quả của vaccine theo mùa hiện nay trong việc làm giảm nguy cơ đến các cơ sở y tế liên quan đến nhiễm cúm - trong tất cả các nhóm tuổi chỉ 23% ở Mỹ. Đây là bảo vệ thấp hơn bình thường nhưng không phải là bất ngờ cho các mùa khi có một sự thay đổi nhanh đáng kể trong các thuộc tính của các virus lưu hành, mùa-nơi có một sự giảm đáng kể trong việc bảo vệ vaccin theo mùa do sự phát triển nhanh chóng và khó lường của virus cúm A là tương đối hiếm và chỉ có bốn mùa trong suốt 25 năm qua. Kể từ mùa cúm 2004-2005, các nhà nghiên cứu Mỹ đã tạo ra sự ước tính hàng năm về hiệu quả vaccine, hiệu quả vaccine được ước tính ở Mỹ đã dao động từ 10% đến 60%, có hiệu quả trong hầu hết các năm là 40-60% đòi hỏi các vaccine tốt hơn. Tình trạng chuẩn bị sẵn sàng trên toàn cầu cho một đại dịch cúm (The state of global preparedness for an influenza pandemic)Mức độ cảnh báo cao được hỗ trợ bởi giám sát virus cao ở cả quần thể của con người và động vật. Ví dụ, trong năm 2014, 142 phòng thí nghiệm ở 112 quốc gia trên toàn cầu trong hệ thống đáp ứng và giám sát cúm toàn cầu (Global Influenza Surveillance and Response System) của WHO đã xét nghiệm hơn 1,9 triệu mẫu ca bệnh lâm sàng. Bằng cách qua sát chặt chẽ sự biến động của các chủn virus cúm rên thế giới, các phòng thí nghiệm hoạt động như là một hệ thống cảnh báo sớm nhạy cảm đối với việc phát hiện virus có khả năng gây ra đại dịch. Nhiều phòng thí nghiệm quốc gia nay được trang bị, nhân viên, và được đào tạo để thực hiện việc phát hiện sớm, cách ly và đặc tính của vi rút. Dựa trên sự hỗ trợ từ các phòng thí nghiệm trong hệ thống WHO, WHO cung cấp cho tất cả các phòng thí nghiệm- bất cứ nơi nào trên thế giới - thuốc thử chẩn đoán miễn phí và bộ dụng cụ xét nghiệm virus theo mùa và virus của các typ H5 và H7. Trong đại dịch H1N1 năm 2009, WHO và các phòng thí nghiệm cộng tác của nó đã có thể bắt đầu xuất xưởng bộ thuốc thử chẩn đoán trong vòng 7 ngày sau khi tuyên bố tình trạng khẩn cấp y tế công cộng quốc tế quan tâm. Các cơ chế hoạt động đề ra để hoàn thành đáp ứng nhanh này sẽ là vật có ích khác khi đại dịch tiếp theo chắc chắn bắt đầu. Các nước đã có các ca bệnh cúm gia cầm biết về bệnh rất rõ và có cơ chế tại chỗ để phát hiện các trường hợp nhanh chóng, theo dõi các nguồn có khả năng lây nhiễm, và theo dõi chặt chẽ các triệu chứng và bất kỳ bằng chứng nào về sự lây truyền từ người sang người (human-to-human transmission). WHO, thông qua mạng lưới hệ thống đáp ứng và giám sát cúm toàn cầu đang giám sát chặt chẽ sự xuất hiện và phát triển của virus cúm có khả năng gây đại dịch, đánh giá các nguy cơ liên quan và phát triển các ứng cử viên vaccine cho các mục đích ứng phó đại dịch. Các cách thức đang được tìm thấy để rút ngắn thời gian giữa sự xuất hiện của một đại dịch do virus và sự sẵn có của các loại vaccine an toàn và hiệu quả, những tiến bộ trong công nghệ vaccine tổng hợp có nghĩa là vaccien về virus có thể được sản xuất trong khoảng hai tuần sau khi phát hiện về một loại virus có khả năng gây đại dịch. Thủ tục rút gọn đối với tính pháp lý đã được phát triển, tại châu Âu, các nghiên cứu tiến bộ sử dụng vaccine “bản sao” (mock-up) có thể xúc tiến sự chấp thuận theo quy định, những nghiên cứu này sử dụng một chủng virus cúm đã không lưu hành gần đây trong quần thể người để bắt chước các tính khác lạ của virus gây đại dịch. Tăng cường giám sát, những tiến bộ trong công nghệ sản xuất vắc-xin, và sự chuẩn bị sẵn sàng có thể có thể rút ngắn quãng thời gian kể từ khi phát hiện ra một loại virus gây đại dịch và sự sẵn có của vaccine trong vòng 3-4 tháng. Với hỗ trợ của WHO, ngày càng có nhiều quốc gia có mức thu nhập thấp hơn và thu nhập trung bình hiện nay có các cơ sởsản xuất vaccine. Theo một ước tính gần đây, năng lực sản xuất trên toàn cầu hàng năm tối đa đã tăng lên đến 1,5 tỷ liều vaccine cúm theo mùa và có khả năng đạt 6,2 tỷ liều trong trường hợp xảy ra đại dịch. Các dữ liệu an toàn và miễn dịch về các vaccine dùng cho đại dịch hiện nay là rất lớn, những dữ liệu này cho biết có hơn 130 thử nghiệm lâm sàng về các loại vaccine H5 và vaccine kết hợp bảo vệ chống lại H5 với bảo vệ chống lại bệnh cúm theo mùa. Nhiều loại thuốc kháng virus bao gồm cả peramivir và laninamivir cũng như oseltamivir và zanamivir bây giờ là có sẵn để điều trị cúm và làm giảm thời gian và mức độ nghiêm trọng của nhiễm trùng, khung sẵn sàng ứng phó đại dịch cúm (Pandemic Influenza Preparedness framework) của WHO có hiệu lực từ tháng 5/2011 cung cấp các cơ chế để đảm bảo rằng các thông tin và lợi ích sinh ra từ việc chia sẽ virus cúm và vật liệu sinh học được phân phối một cách công bằng, được thể hiện qua khả năng tiếp cận của các nước đang phát triển với vaccine và sản phaamt y tế khác cần thiết trong một đại dịch. Khung bao gồm các quy định cho các nhà sản xuất chia sẻ một tỷ lệ cố định các vaccine đại dịch của họ với WHO khi các loại vaccine lăn ra khỏi dây chuyền sản xuất. Trong phân tích cuối cùng như đã được chứng tỏ trong đại dịch H1N1 năm 2009, phản ứng tổng thể của các hệ thống y tế, đặc biệt là ở các nước đang phát triển, sẽ có một tác động lớn đến sự có sẵn của vaccine và các can thiệp y tế khác có thể được cung cấp để bảo vệ người dân trong đại dịch tiếp theo. Năng lực quan trọng cần thiết bao gồm dự trữ đầy đủ và các kênh phân phối, một khả năng để nhanh chóng mở rộng dịch vụ tới số lượng lớn người dân ở tất cả các nhóm tuổi, một hệ thống phòng thí nghiệm được phát triển tốt và đủ số nhân viên và giường bệnh. Kinh nghiệm trong việc thực hiện các chiến dịch giáo dục cộng cộng đại trà, được hỗ trợ bởi niềm tin của công chúng vào hệ thống y tế, là một tài sản quan trọng. Tuy nhiên, những năng lực này còn thiếu trong một số lượng lớn các nước đang phát triển. Cảnh báo: Chuẩn bị sẵn sàng cho những điều bất ngờ(Warning: be prepared for surprises)Mặc dù thế giới đang chuẩn bị tốt hơn cho đại dịch tiếp theo hơn bao giờ hết, nó vẫn rất dễ bị tổn thương, đặc biệt là khi đại dịch gây ra bệnh cảnh nghiêm trọng. Không có gì có thể dự đoán về bệnh cúm, kể cả trường hợp đại dịch tiếp theo có thể xuất hiện ở đâu và loại virus gì có thể phải chịu trách nhiệm. Thế giới thật là may mắn khi đại dịch năm 2009 là tương đối nhẹ, nhưng may mắn như vậy là không có tiền lệ. WHO và các phòng thí nghiệm cộng tác của nó tiếp tục giúp các nước tăng cường năng lực cảnh báo, giám sát, và đáp ứng. Một chương trình bảo đảm chất lượng đã được tiến hành bởi WHO kể từ năm 2007 để duy trì khả năng phát hiện vi rút cúm trong phòng thí nghiệm toàn cầu, với các vật liệu thử nghiệm được cung cấp miễn phí (provided free-of-charge) cho các nước một lần hoặc hai lần một năm. Để nâng cao năng lực hơn nữa trong các nước, đặc biệt là các nước đang phát triển, gần 17 triệu đô la đã được cung cấp vào năm 2014 thông qua Khung sẵn sàng ứng phó đại dịch cúm (Pandemic Influenza Preparedness framework). Nghiên cứu virus học đã làm rất nhiều để hỗ trợ việc phát hiện và hiểu biết về các chủng virus mới, đánh giá nguy cơ gây đại dịch của virus, và theo dõi sự lây lan quốc tế, cần phải tiếp tục ở một tốc độ chóng mặt. Nhiều R & D hơn là cần thiết để phát triển các vaccine tốt hơn và rút ngắn thời gian sản xuất, trong một đại dịch nghiêm trọng, nhiều mạng sống sẽ bị mất trong khi cần đến 3-4 tháng để sản xuất vaccine. Một đại dịch cúm toàn cầu là sự kiện bệnh truyền nhiễm hiện đang được biết đến nhiều nhất trên phạm vi toàn cầu. Đó là sự quan tâm tốt nhất của mỗi quốc gia nhằm chuẩn bị cho mối đe dọa này với tinh thần đoàn kết toàn cầu như nhau.
|
TRANG CHỦ
