Sự lan truyền bệnh sốt rét liên quan đến sinh học tình dục cuả muỗi
Ngày 26/2/2015. Harvard School of Public Health - Sự lan truyền bệnh sốt rét liên quan đến sinh học tình dục cuả muỗi (Malaria transmission linked to mosquitoes' sexual biology). Theo nghiên cứu của Đại học y tế công cộng TH Chan của Harvard và Đại học Perugia, Italy được công bố trực tuyến vào ngày 26/2/2015 trên Tạp chí Science thì sinh học tình dục có thể là chìa khóa để khám phá lý do tại sao muỗi Anopheles là loài duy nhất có khả năng lan truyền sốt rét sang người.
Qua phân tích bộ gen của 16 con muỗi Anopheles, họ thấy rằng đặc điểm sinh sản của những con muỗi này đã tiến hóa cùng với khả năng của chúng làm lan truyền ký sinh trùng Plasmodium gây bệnh sốt rét, những phát hiện này có thể cung cấp một mục tiêu mới để kiểm soát bệnh sốt rét, đặc biệt là ở các khu vực bị ảnh hưởng nặng nhất bởi căn bệnh này. "Nghiên cứu của chúng tôi lần đầu tiên tiết lộ những động lực tiến hóa giữa hai giới có khả năng chịu trách nhiệm cho việc hình thành khả năng của muỗiAnopheles làm lan truyền sốt rét sang người", Flaminia Catteruccia, phó giáo sư miễn dịch học và các bệnh truyền nhiễm tại trường Harvard Chan và Đại học Perugia tác giả chính của nghiên cứu cho biết. Muỗi Anopheles là muỗi duy nhất có khả năng truyền bệnh sốt rét, tuy nhiên các loài trong chi này rất khác nhau về khả năng của chúng để làm như vậy, vì nhiều lý do vẫn chưa được biết. Các nhà nghiên cứu đã phân tích 9 loài Anopheles phân bố trên toàn cầu cho phép tái thiết lịch sử tiến hóa về các tính trạng sinh sản của chúng và khả năng lan truyền bệnh sốt rét. Họ phát hiện ra rằng hai tính trạng sinh sản nam chính trong Anopheles bị mắc phải và tiến hóa cùng nhau theo thời gian: việc xuất tinh như một cấu trúc hình que sệt gọi là cắm giao phối và khả năng tổng hợp một hormone steroid chứa trong ổ cắm đó được gọi là 20-hydroxyecdysone (20E ). Các nhà nghiên cứu cũng đã chứng minh rằng sự phát triển của các đặc điểm của muỗi đực này dẫn đến sự thích nghi đối ứng ở muỗi cái một cách mạnh mẽ liên quan đến khả năng lan truyền bệnh sốt rét của muỗi. Nghiên cứu này cho biết thêm các phát hiện trước đó từ nhóm nghiên cứu này cho thấy việc truyền tình dục của 20E gây ra một loạt các thay đổi đáng kể trong các con muỗi cái, về cơ bản làm thay đổi sinh lý và hành vi của chúng, những thay đổi này ảnh hưởng đến khả năng sinh sản lượng của một muỗi cái, tuổi thọ và đáp ứng miễn dịch với ký sinh trùng Plasmodium, tất cả là những yếu tố quan trọng trong việc truyền bệnh sốt rét.
Tất cả 4 loài muỗi Anopheles chuyển cấp độ lớn của 20E là các vectơ sốt rét chủ yếu có nguồn gốc từ Châu Phi và Ấn Độ là các vùng có gánh nặng bệnh sốt rét cao nhất. Phát hiện này cũng có thể được áp dụng đối với virus Dengue và virus Tây sông Nile được truyền bởi muỗi Aedes và muỗi Culex tương ứng, trong các loài này một số khía cạnh về sinh học sinh sản là tương tự như Anopheles. Bằng cách xác định các yếu tố quan trọng làm tăng khả năng truyền bệnh sốt rét của muỗi, các hợp chất được phát triển nhắm tới các đích đặc biệt mà những yếu tố này có thể được đưa vào các công nghệ kiểm soát muỗi hiện có, tăng cường hiệu quả tổng thể của chúng.
|
TRANG CHỦ
