Thông tin cập nhật về một số dịch bệnh nguy hiểm trên thế giới
Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và một số hãng tin quốc tế, ngay trongnhững tháng đầu năm 2015 một số dịch bệnh nguy hiểm đã và đang hoành hành ở một số quốc gia trên thế giới như dịch cúm gia cầm (H5N2) ở Mỹ,Dịch bệnh viêm màng não ở Niger và sốt xuất huyết ở Brazil Hoa Kỳ quan ngại về dịch cúm gia cầm (H5N2) Theo Cục Nông nghiệp Hoa Kỳ (the U.S. Department of Agriculture), vi rút cúm gia cầm H5N2 được phát hiện tại một nông trại ở hạt Osceala, vùng tây bắc bang Iowa gây ra dịch bệnh chết hàng loạt gia cầm của bang vào cuối tháng 4/2015 làm 5,3 triệu con gà mái đã bị tiêu hủy trên toàn bang, gây thiệt hại khoảng 1/5 sản lượng trứng cung cấp cho cả nước Mỹ. Trong khi đó, tính từ tháng 3/2015 đến nay, 7 bang khác ở khu vực Trung tây đất nước này cũng bị nhiễm vi rút cúm gia cầm H5N2 và buộc phải tiêu hủy gần 7,8 triệu con, bao gồm cả gà tây. H5N2 là vi rút có khả năng lây truyền rất cao, giết chết gia cầm nhanh chóng ngay khi nó xuất hiện trong một khu trại. Loại vi rút này giờ đây đang đe dọa nông trại ở vùng Iowa-nơi cung cấp gần 10% tổng số trứng gà cho toàn bang làm dấy lên những lo ngại về dịch bệnh có thể bùng phát. Tuy nhiên nguy cơ bùng phát rộng sẽ thấp nếu kiểm soát tốt nguồn cung thực phẩm.
| Đại diện Cục Nông nghiệp Hoa Kỳ cho rằng vi rút gia cầm có thể sẽ còn là vấn đề của nước Mỹ trong một vài năm nữa | Ngoài tiểu bang Iowa và Wisconsin, tiểu bang Minnesota cũng đã phát hiện có trường hợp nhiễm cúm gia cầm H5N2 trong 28 trang trại nuôi gà tây, con số cao hơn bất kì bang nào khác trên toàn nước Mỹ. Minnesota là bang cung cấp thịt gà tây hàng đầu của Mỹ, nơi có hàng nghìn hồ và ao lớn nhỏ, thu hút rất nhiều vịt và các loại chim nước đến. Giám đốc phòng thú y của Cục Nông nghiệp Hoa Kỳ, ông John Clifford cho biết trong tuần trước vi rút đã bị diệt khi thời tiết ấm lên, do đó những nhà cung cấp gia cầm và các nhà khoa học Mỹ đang hy vọng thời tiết nóng lên sẽ giúp loại trừ dịch cúm gia cầm đang hoàng hoành khắp khu vực Trung tây đất nước này và dự báo vi rút gia cầm có thể sẽ còn là vấn đề của nước Mỹ trong một vài năm nữa. Tuy nhiên nguy cơ có thể sẽ bùng phát dịch trở lại vào mùa thu khi những con chim nước hoang dã mang vi rút cúm gia cầm bay đến miền nam trú đông. Hiện tại các nông trại gia cầm với bảo vệ phòng dịch nghiêm ngặt sẽ giới hạn người ra vào khu vực này. Người làm việc phải mặc đồ bảo hộ và bước vào khu vực khử tẩy trùng để loại trừ vi rút trước khi vào hoặc ra nông trại. Mọi dụng cụ trong nông trại vào hay ra khỏi khu vực đều được tẩy trùng sạch sẽ. Tuy nhiên phương pháp này không đảm bảo hoàn toàn bởi nó đòi hỏi tất cả mọi người đều phải tuân thủ chặt chẽ. Bên cạnh đó thú gặm nhấm và chim hoang dã có thể lọt vào nông trại và đi ra mang theo vi rút. Mexico, quốc gia nhập gà lớn nhất của Mỹ, ngày 20/4 đã tạm ngừng nhập khẩu gà sống và trứng từ các trang trại của bang Iowa.
| Nước Mỹ đang rất lo lắng về dịch bệnh cúm gia cầm H5N2 |
Trung tâm Ngăn ngừa và kiểm soát dịch bệnh (CDC) của Mỹ ngày 23/4 cho biết H5N2 là chủng vi rút khác với H5N1 từng lây lan từ gia cầm sang người trước đây. Cho tới thời điểm này vẫn chưa có bất kỳ người nào bị phát hiện nhiễm loại vi rút được cảnh báo là có khả năng gây chết người này. Cán bộ y tế cho biết vi rút H5N2 có khả năng làm chết toàn bộ một đàn gia cầm trong vòng 48 giờ. Bà Alicia Fry, một quan chức CDC, cho biết nguy cơ vi rút H5N2 lây từ gia cầm sang người ở thời điểm hiện tại là thấp và chưa phát hiện ra bất kỳ trường hợp nào trên toàn thế giới. Các quan chức CDC và các chuyên gia sinh học vẫn khuyến cáo người dân Mỹ tăng cường tiêm chủng và chú trọng công tác phòng bệnh. WHO cảnh báo nhiều chủng vi rút cúm gia cầm đang lưu hành có thể tái tổ hợp gen để tạo các chủng vi rút cúm mới gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Dịch bệnh viêm màng não ở Niger Ngày 29/4/2015. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) Dịch bệnh viêm màng não ở Niger (Meningococcal disease-Niger). Từ ngày 1/1 đến 25/4 năm 2015, Bộ Y tế công cộng của Niger thông báo cho WHO có 1.543 ca nghi ngờ mắc bệnh viêm màng não, trong đó có 147 trường hợp tử vong. Các trường hợp nghi ngờ đã được báo cáo ở bảy trong tám vùng của Niger. Dịch viêm màng não do não mô cầu đã được xác nhận tại một số khu vực của vùng Dosso và Niamey.
| Nguyên nhân bùng phát dịch viêm màng não tại Nigeria chủ yếu là do thiếu vắc xin | Tại khu vực Dosso có 282 ca bệnh, trong đó có 27 trường hợp tử vong đã được báo cáo, chủ yếu ở các huyện Dogon-Doutchi và Gaya là những nơi mà tại một số khu vực số ca bệnh đã vượt quá ngưỡng gây dịch. Tại Niamey, cho đến nay có 944 ca nghi ngờ, trong đó có 88 ca tử vong đã được báo cáo. 3 trong số 5 huyện của Niamey (Niamey I, II và III, với dân số hơn 660 000 người) đã vượt quá ngưỡng gây dịch. Các xét nghiệm đã khẳng định ưu thế của viêm màng não do Neisseria huyết thanh typ C trong các khu vực bị ảnh hưởng, với viêm màng não do Neisseria nhóm huyết thanh typ W cũng đã được xác định trong một vài mẫu.
| Các trường học gần thủ đô Niamey đã phải đóng cửa vì sợ bùng phát viêm màng não. | Đáp ứng của y tế công cộng (Public health response) Một ủy ban dịch chống quốc gia đã được kích hoạt để xử lý vụ dịch. Một đội điều tra quốc tế bao gồmWHO và Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (CDC) đã được triển khai để hỗ trợ BộY tế công cộng điều tra vụ và tăng cường năng lực giám sát trong nước. WHO và các đối tác đang cung cấp sự hỗ trợ cho chính phủ Niger nhằm thực hiện các chiến dịch tiêm chủng hàng loạt và các biện pháp phòng chống khẩn cấp khác. Nhóm điều phối quốc tế (International Coordinating Group_ICG) về cung cấp vaccine trong phòng chống dịch viêm màng não đã chấp thuận ba yêu cầu tiêm chủng, một từ Tổ chức Thầy thuốc không biên giới (MSF) và hai từ Bộ Y tế với sự hỗ trợ của WHO và Quỹ Nhi đồng Liên Hiệp Quốc (UNICEF) đang cung cấp tổng cộng 460 000 liều vaccine ACW cũng như 18.500 lọ kháng sinh để đáp ứng với vụ dịch. Xử lý ca bệnh và các hoạt động huy động xã hội cũng đang được tiến hành. Brazil đối mặt với sự đột biến về số lượng các trường hợp sốt xuất huyết Ngày 5/5/2015. BBC News - Brazil đối mặt với sự đột biến về số lượng các trường hợp sốt xuất huyết (Brazil faces surge in number of dengue fever cases), cả nước có số ca mắc nhiều hơn 235% từ tháng 1 đến tháng 4/2015 so với năm ngoái. Brazil đã ghi nhận có gần 746.000 ca bệnh sốt xuất huyết do muỗi truyền trong năm nay với 9 bang có dịch do Bộ Y tế công bố.Có 368 ca trên 100.000 dân và theo tiêu chuẩn của WHO thì đây là một vụ dịch nhưng các quan chức cho rằng vụ dịch không phải xuất hiện trong cả nước,việc dự phòng lỏng lẻo và tăng dự trữ nước ở nhà là nguyên nhân chính dẫn đến sự bùng phát số trường hợp mắc sốt xuất huyết tại quốc gia này. Hơn một nữa số ca mắc ở bang Sao Paulo, số lượng các trường hợp ở đó - bang đông dân nhất đã tăng gấp 3 lần kể từ năm ngoái, tổng cộng đã có 229 người chết vì căn bệnh này.
| Brazil có số ca mắc sốt xuất huyết nhiều hơn 235% từ tháng 1 đến 4/2015 so với cùng kỳ 2014 | Brazil đã làm được nhiều việc nhằm chống lại sự lây nhiễm của virus do muỗi gây ra, bệnh gây đau bụng dữ dội, nôn mửa và suy hệ thống tuần hoàn. Bộ trưởng Y tế Arthur Chioro cho rằng con số của năm ngoái là đặc biệt thấp, trong khi vụ dịch vào năm 2013 là tồi tệ hơn rất nhiều so với bây giờ, theo ông kết quả tốt hơn trong năm ngoái là do dự phòng lỏng lẻo ở một số vùng. Theo Phóng viên BBC Julia Carneiro ở Rio de Janeiro thì một yếu tố khác làm gia tăng là hạn hán nghiêm trọng của năm nay và đã dẫn đến nhiều người lưu trữ nước tại nhà, loài muỗi mang virus sốt xuất huyết đẻ trong các nơi chứa nước trong, nước tù đọng.
| Loài muỗi mang virus sốt xuất huyết đẻ trong các nơi chứa nước trong, nước tù đọng | Hiện chưa có vacxin chống bệnh sốt xuất huyết nhưng nhà chức trách Brazil cho biết họ hy vọng sẽ sản xuất ra một loại vaccine vào năm đến, các nhà khoa học cũng đang thử nghiệm các cách thức nhằm giải quyết khả năng sinh sản của muỗi. Trong một sáng kiến như thế vào tuần trước, thành phố Piracicaba phóng thích một lô hàng đầu tiên lên tới một triệu con muỗi biến đổi gene giúp cho những con muỗi đực không thể đạt đến giai đoạn trưởng thành khiến toàn bộ quần thể muỗi giảm dần. Nhà chức trách Brazil tin rằng dịch bệnh sốt xuất huyết đã lên tới đỉnh điểm khi thời tiết đang thay đổi và đang trở nên kém thuận lợi cho muỗi truyền bệnh.
| Virus có khả năng gây chết được truyền sang người bởi vết cắn của muỗi cái bị nhiễm bệnh | Sốt xuất huyết tái xuất hiện ở Brazil vào năm 1981 sau một sự vắng mặt trong vòng hơn 20 năm. Trong 30 năm qua, 7 triệu ca bệnh đã được báo cáo ở quốc gia này, trong đó giai đoạn 2009-2014 có 3,2 triệu ca mắc bệnh và 800 trường hợp tử vong. Thương hàn kháng thuốc lây lan trên toàn thế giớiNgày 11/5/2015. VOA News - Thương hàn kháng thuốc lây lan trên toàn thế giới (Drug-Resistant Typhoid Spreads Worldwide). Các nhà khoa học nói rằng một chủng bệnh thương hàn có khả năng đề kháng với các loại thuốc kháng sinh đã trở thành chủng nhiễm trùng chủ đạo tại nhiều vùng của châu Phi và Đông Nam Á. Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature Genetics, liên quan đến chuỗi trình tự gen của hơn 1.800 mẫu vi khuẩn thương hàn từ 63 quốc giacho biết chủng vi khuẩn kháng thuốc gọi là H58 đã được tìm thấy trong 47% của tất cả các mẫu được phân tích.Các nhà khoa học cho rằng chủng này xuất hiện ở Nam Á trong những năm 1970s và lan ra các nơi khác của châu Á cũng như Đông và Nam Phi,họ cũng tìm thấy bằng chứng của một làn sóng lan truyền gần đây ở châu Phi.Thương hàn do một loại vi khuẩn gọi là Salmonella typhi được lan truyền qua thức ăn và nước bị ô nhiễm bởi phân hoặc nước tiểu. WHO ước tính có hơn 20 triệu người bị nhiễm bệnh thương hàn mỗi năm và ít nhất 200.000 người chết vì loại vi khuẩn này.Thương hàn thường được điều trị bằng các thuốc kháng sinh,một loại vaccine đã được phát triểnnhưng nó không có tác dụng với tất cả các ca bệnh và không phổ biến rộng rãi ở nhiều nước.
| Các bệnh nhân bị bệnh thương hàn ở Harare, Zimbabwe. | Một trong những tác giả của nghiên cứu, Kathryn Holt, từ Đại học Melbourne, Australia cho biết thương hàn kháng thuốc "đã xuất hiện và lây lan kể từ những năm 1970s, ở chủng H58 những gen này đang trở thành một phần ổn định của bộ gen, có nghĩa là thương hàn đề kháng với kháng sinh và đó là những gì có thể đề cập". Các nhà khoa học kêu gọi tăng cường giám sát chủng H58 cũng như cắt giảm việc sử dụng không hợp lý thuốc kháng sinh, cải thiện vệ sinh môi trường ở các nước nghèo và mở rộng các chương trình tiêm chủng.Các triệu chứng của bệnh thương hàn bao gồm sốt, nhức đầu, đau bụng, đốm hồng trên ngực và có các biến chứng về gan.
|