 |
| (ảnh sưu tầm) |
HIV lây nhiễm qua đường tình dục khá phổ biến
Trong điều kiện sinh hoạt của xã hội hiện nay, tình hình nhiễm HIV gây bệnh AIDS được cộng đồng người dân quan tâm gọi là căn bệnh thế kỷ đang có xu hướng phát triển ở một số địa phương với nhiều nguy cơ. Người nhiễm HIV và bệnh nhân AIDS là nguồn lây truyền duy nhất cho người khác qua đường máu, đường tình dục và từ mẹ sang con; trong đó lây nhiễm qua đường tình dục cần được lưu ý vì có khoảng 70 đến 80% số người nhiễm HIV trên thế giới do bị lây nhiễm qua con đường này. Các nhà khoa học xác định nguồn lây truyền mầm bệnh duy nhất là người nhiễm HIV và bệnh nhân AIDS, mầm bệnh không có ổ chứa tự nhiên ở động vật khác như các dịch bệnh thường được nói đến. Đối với người nhiễm HIV, vi-rút gây bệnh được phát hiện ở hầu hết các chất dịch của cơ thể như máu, tinh dịch, dịch tiết âm đạo, nước bọt, nước mắt, nước tiểu, sữa mẹ... Tuy nhiên qua nghiên cứu về lĩnh vực dịch tễ học ghi nhận chỉ có máu, dịch sinh dục gồm tinh dịch của nam và dịch tiết âm đạo của nữ, nguồn sữa mẹ của người nhiễm HIV mới có đủ số lượng vi-rút cần thiết để có thể lây nhiễm sang cho người khác khi có tiếp xúc, quan hệ. Thực tế mọi sự tiếp xúc trực tiếp với máu và dịch sinh dục của người mà bản thân mình không biết chắc chắn là người đó không nhiễm HIV đều có thể có nguy cơ bị nhiễm mầm bệnh. Đặc điểm lây nhiễm HIV qua đường tình dục Tất cả mọi người không phân biệt trình độ, tuổi tác, giới tính, vị trí và địa vị xã hội, nghề nghiệp... đều có thể bị nhiễm HIV nếu có thực hiện hành vi không an toàn, đặc biệt là trong quan hệ tình dục khác giới hay đồng giới dù chỉ một lần trong cuộc sống. Theo các nhà khoa học, đường tình dục là một trong 3 con đường chính làm lây truyền HIV và được xem là phương thức lây nhiễm quan trọng, phổ biến nhất trên thế giới với tỷ lệ khá cao khoảng 70 đến 80% các trường hợp. Sự lây truyền HIV qua con đường tình dục xảy ra khi các dịch thể như máu, dịch sinh dục gồm tinh dịch của nam và dịch âm đạo của nữ ở người nhiễm HIV tìm được đường xâm nhập vào cơ thể của người bạn tình không nhiễm HIV. Đường xâm nhập này không nhất thiết phải là các vết thương hở hay vết loét trên da mà ngay cả những vết trầy xước nhỏ không nhìn thấy bằng mắt thường cũng có thể tạo điều kiện cho mầm bệnh xâm nhập. Thậm chí vi-rút có thể xâm nhập được qua niêm mạc trong các hốc tự nhiên của cơ thể như đường âm đạo, lỗ niệu đạo ở đầu dương vật, trực tràng, niêm mạc mắt và họng... vì ở đó có các lỗ rất nhỏ. Thực tế mầm bệnh vi-rút có nhiều trong dịch sinh dục như tinh dịch, dịch tiết âm đạo của người nhiễm HIV với đủ số lượng cần thiết có thể làm lây truyền mầm bệnh sang cho người bạn tình. Vì vậy về nguyên tắc mọi sự tiếp xúc trực tiếp với dịch sinh dục của người mà bản thân mình không biết chắc chắn là người đó có nhiễm HIV hay không đều có nguy cơ bị nhiễm mầm bệnh. Ngoài dịch sinh dục gồm tinh dịch và dịch âm đạo, trong quan hệ tình dục thì HIV còn có thể lây truyền qua đường máu có thể là máu kinh nguyệt, máu từ các vết thương hoặc vết loét ở cơ quan sinh dục hay từ các vết trầy xước do động tác quan hệ giao hợp mạnh gây ra. Theo những vấn đề đã được nêu ở trên, có thể nói tất cả các hình thức quan hệ tình dục bằng dương vật với hậu môn, dương vật với âm đạo và dương vật với miệng đối với người nhiễm HIV đều có nguy cơ bị lây nhiễm mầm bệnh. Các kiểu quan hệ tình dục không xâm nhập như dùng tay với dương vật, tay với âm vật và âm đạo... nếu có tiếp xúc với dịch sinh dục gồm tinh dịch, dịch âm đạo cũng có nguy cơ lây nhiễm HIV nếu một trong hai người bạn tình đã nhiễm mầm bệnh. Tuy nhiên trên thực tế mức độ nguy cơ lây nhiễm có thể xảy ra khác nhau, nếu xếp theo thứ tự các kiểu quan hệ tình dục có xâm nhập phổ biến thì nguy cơ cao nhất là qua đường hậu môn, tiếp đến là qua đường âm đạo và thấp nhất là qua đường miệng. Qua cả 3 cách quan hệ tình dục này thì người tiếp nhận dịch sinh dục là tinh dịch của nam có nguy cơ bị lây nhiễm HIV cao hơn.  | Quan hệ tình dục không an toàn là nguy cơ nhiễm HIV khá phổ biến (ảnh minh họa) |
Lây nhiễm HIV qua quan hệ tình dục đường hậu môn Quan hệ tình dục đường hậu môn là kiểu quan hệ tình dục bằng dương vật với hậu môn, hoạt động này thường được thực hành khá phổ biến trong quan hệ tình dục đồng giới nam nhưng cũng thường được thực hiện trong quan hệ tình dục khác giới nam nữ. Đây là hình thức quan hệ tình dục có nguy cơ bị lây nhiễm HIV cao nhất vì trực tràng không được cấu tạo để quan hệ tình dục, không thể có tác dụng co giãn dễ dàng như âm đạo; vì vậy rất dễ bị trầy xước và chảy máu, tạo ra đường vào thuận lợi cho vi-rút xâm nhập cơ thể. Ngoài ra, trực tràng và ruột già là một môi trường không được vệ sinh vì chúng chứa chất cặn bã được thải ra từ cơ thể qua quá trình tiêu hóa thức ăn. Để ngăn ngừa vi khuẩn từ môi trường này xâm nhập vào cơ thể, ruột già và trực tràng có một lớp tế bào bạch cầu để hỗ trợ chống lại sự nhiễm khuẩn. Các tế bào bạch cầu này đều là những tế bào đặc biệt gọi là lympho bào T có điểm thụ cảm CD4, thường gọi tắt là tế bào CD4; đây là loại tế bào dễ bị HIV tấn công, gắn vào rồi từ đó vận hành đi khắp cơ thể. Tình trạng này có thể xảy ra ngay cả khi không có vết trầy xước và chảy máu trực tràng trong suốt quá trình quan hệ tình dục qua đường hậu môn. Lây nhiễm HIV qua quan hệ tình dục đường âm đạo Quan hệ tình dục đường âm đạo là kiểu quan hệ tình dục bằng dương vật với âm đạo. Đây là hình thức quan hệ tình dục nam nữ khá phổ khá biến và cũng là một kiểu quan hệ tình dục có nguy cơ lây nhiễm HIV cao. Thực tế ngay cả khi thành âm đạo của nữ không bị tổn thương, các lỗ nhỏ li ti trên niêm mạc và chất lót của các tế bào biểu mô cũng là cánh cửa mở ra cho mầm bệnh HIV từ dịch sinh dục của người bạn tình nhiễm HIV xâm nhập vào cơ thể của người bạn tình chưa bị nhiễm. Đồng thời HIV cũng có thể lây nhiễm từ người bạn tình nữ sang người bạn tình nam qua cả niêm mạc niệu đạo. Lây nhiễm HIV qua quan hệ tình dục đường miệng Quan hệ tình dục đường miệng là kiểu quan hệ tình dục được thực hành trong các trường hợp giữa nam với nam, giữa nam với nữ và giữa nữ với nữ. Đây cũng là một kiểu quan hệ tình dục có nguy cơ lây nhiễm HIV nếu một trong các người bạn tình nhiễm HIV vì vi-rút từ dịch sinh dục hoặc từ máu do các vết loét ở trong miệng... có thể xâm nhập vào cơ thể qua các vết loét tương tự ở người bạn tình chưa bị nhiễm mầm bệnh. Tuy vậy trên thực tế, việc quan hệ tình dục bằng đường miệng có nguy cơ lây nhiễm HIV thấp hơn so với hai kiểu quan hệ tình dục qua đường hậu môn và đường âm đạo đã nêu ở trên. Sở dĩ nguy cơ bị lây nhiễm HIV khi quan hệ tình dục qua đường miệng thấp hơn vì trong miệng có một lượng lớn nước bọt với đặc điểm kháng khuẩn, giúp tiêu diệt hoặc làm bất hoạt vi-rút trước khi chúng xâm nhập vào cơ thể. Đồng thời nếu có nuốt phải dịch sinh dục như tinh dịch hoặc dịch âm đạo nhiễm HIV thì chất acid mạnh trong dạ dày của người trưởng thành có khả năng làm bất hoạt vi-rút gây bệnh. Điều cần quan tâm Trên thực tế HIV được lây nhiễm từ người này sang người khác theo 3 phương thức cơ bản gồm đường máu, đường tình dục và mẹ truyền sang con. Trong đó phương thức lây nhiễm qua quan hệ tình dục khác giới hay đồng giới; qua quan hệ tình dục bằng đường hậu môn, đường âm đạo hoặc đường miệng khá phổ biến đều rất dễ có nguy cơ bị nhiễm mầm bệnh vi-rút với tỷ lệ cao. Vì vậy để phòng tránh lây nhiễm HIV qua đường tình dục một cách có hiệu quả, cần phải bảo đảm nguyên tắc chung là tránh mọi sự tiếp xúc trực tiếp với dịch sinh dục gồm tinh dịch và dịch âm đạo của người khác, đặc biệt là của những người mà bản thân mình không biết chắc chắn người đó có bị nhiễm HIV hay không bằng cách thực hiện nghiêm ngặt các biện pháp bảo vệ, dự phòng lây nhiễm cơ bản.
|
TRANG CHỦ
