|
Phơi nhiễm với virus sốt xuất huyết dengue có thể làm tăng nguy cơ nhiễm Zika
Ngày 23/6/2016. Theo nghiên cứu từ Đại học Hoàng gia London (Imperial College London) phơi nhiễm với virus sốt xuất huyết dengue có thể làm tăng nguy cơ nhiễm Zika (Dengue virus exposure may amplify Zika infection), những phát hiện trong phòng thí nghiệm giai đoạn đầu công bố trên tạp chí Nature Immunology cho thấy vụ dịch bùng nổ gần đây của Zika có thể đã được thúc đẩy một phần bởi sự phơi nhiễm trước đó với virus sốt xuất huyết. Tham gia nghiên cứu gồm các nhà khoa học từ Viện Pasteur Paris và Đại học Mahidol Bangkok cho thấy virus Zika sử dụng hệ thống phòng vệ của cơ thể như một con ngựa Trojan (Trojan horse) để xâm nhập vào tế bào con người mà không bị phát hiện, một khi đã vào bên trong tế bào nó sẽ nhân lên một cách nhanh chóng. Giáo sư Gavin Screaton-Trưởng Khoa Y tại Đại học Hoàng gia là tác giả nghiên cứu chính cho biết: "Mặc dù nghiên cứu này đang ở giai đoạn rất sớm nhưng nó cho thấy phơi nhiễm trước đó với virus sốt xuất huyết có thể thúc đẩy nhiễm Zika, có thể đó là lý do tại sao vụ dịch hiện nay xảy ra rất nghiêm trọng và xảy ra ở những nơi phổ biến sốt xuất huyết, hiện nay chúng ta cần nghiên cứu thêm để xác nhận những phát hiện này để tiến tới có một vaccine phòng chống". Nghiên cứu thứ hai bởi nhóm này được công bố trên Tạp chí Nature cho thấy một kháng thể mà có tác dụng chống lại virus sốt xuất huyết cũng có thể trung hòa Zika-cung cấp một mục tiêu tiềm năng cho một loại vaccine. Bệnh sốt xuất huyết gia tăng đáng kể trong vài thập kỷ gần đây gây ra khoảng 390 triệu ca nhiễm virus mỗi năm với 40% dân số sống ở các vùng có nguy cơ sốt xuất huyết trên thế giới. Virus sốt xuất huyết tương tự như virus Zika-cùng họ virus được gọi là Flaviviridae và cả hai đều được lây truyền qua muỗi Aedes.
Trong bài báo mới trên tạp chí Nature Immunology được hỗ trợ bởi Wellcome Trust và Hội đồng Nghiên cứu Y khoa, các nhà nghiên cứu sử dụng các kháng thể nhận dạng virus dengue (antibodies that recognise the dengue virus) thu thập từ các cá thể bị nhiễm bệnh sốt xuất huyết. Nhóm nghiên cứu, những người cũng được hỗ trợ bởi Viện Quốc gia về Trung tâm nghiên cứu Y sinh học Hoàng gia chuyên nghiên cứu sức khỏe cho các kháng thể vào trong nuôi cấy tế bào của con người cùng virus Zika. Kết quả cho thấy có thể nhận ra các kháng thể sốt xuất huyết liên kết với Zika do sự tương đồng giữa hai loại virus, điều quan trọng là các kháng thể sốt xuất huyết đã có từ trước có thể làm tăng nguy cơ nhiễm Zika qua hiện tượng gia tăng kháng thể phụ thuộc (antibody-dependent enhancement_ADE) đã được xác định trước đó trong sốt xuất huyết và được cho là lý do tại sao một lần nhiễm thứ hai với sốt xuất huyết thường nghiêm trọng hơn nhiều so với lần đầu. Khi sốt xuất huyết lần đầu tiên gây nhiễm cho cơ thể, hệ thống miễn dịch làm cho các kháng thể chống lại virus là các protein lớn bám vào các virus hay vi khuẩn xâm nhập, vô hiệu hóa chúng và cho phép hệ thống miễn dịch tiêu diệt các mầm bệnh, các kháng thể này sau đó được khuyến khích để nhận ra một cuộc tấn công khác bởi những kẻ xâm lược tương tự. Tuy nhiên có 4 typ virus sốt xuất huyết khác nhau, nếu ai đó bị nhiễm lần thứ hai bởi một chủng khác thì các kháng thể từ các cuộc tấn công đầu tiên chỉ có thể liên kết với các virus một phần và không thể ngăn ngừa nhiễm trùng. Kháng thể với virus bám lỏng lẻo sau đó đưa qua đưa lại như con thoi vào một tế bào miễn dịch, tế bào miễn dịch này bình thường sau đó sẽ tiêu diệt virus nhưng vì virus không được gắn đúng cách, nó phá vỡ tự do một lần nữa nó sẽ xâm nhập vào tế bào miễn dịch của con người. Ở đây nó tấn công máy móc của các tế bào miễn dịch để tái tạo nhiều hạt virus hơn, thúc dẩy nhiễm trùng. Nghiên cứu mới cho thấy hiện tượng tương tự xảy ra khi một người trước đây đã bị phơi nhiễm với bệnh sốt xuất huyết gặp phải Zika,các kháng thể sốt xuất huyết hiện có bám vào Zika do sự tương đồng giữa hai loại virus. Tuy nhiên các kháng thể không thể bám vào Zika một cách an toàn do đó các kháng thể đơn giản là tạo điều kiện đưa Zika vào các tế bào miễn dịch của con người nơi nó nhân lên. Tiến sĩ Juthathip Mongkolsapaya, đồng tác giả từ Khoa Đại học Hoàng gia giải thích: "Bây giờ chúng ta cần phải điều tra xem liệu hiện tượng ADE có thể hỗ trợ truyền Zika qua nhau thai hay không”, bà cho biết thêm nhóm nghiên cứu cũng tìm thấy một loại kháng thể có thể giúp bảo vệ chống lại hiện tượng ADE và ngăn chặn virus tấn công các tế bào miễn dịch. Nghiên cứu trước đây của nhóm này đã cho thấy hệ miễn dịch tạo ra các loại kháng thể khác nhau với bệnh sốt xuất huyết có thể gắn kết các khu vực khác nhau của virus, trong nghiên cứu này nhóm nghiên cứu tìm thấy một nhóm các kháng thể bám vào một vị trí nào đó trên virus sốt xuất huyết gọi là kháng thể EDE1 có thể ngăn chặn virus Zika xâm nhập vào các tế bào miễn dịch. Trong nghiên cứu thứ hai được công bố trên tạp chí Nature, đồng tác giả của nhóm nghiên cứu-giáo sư Felix Rey từ Viện Pasteur và Giáo sư Screaton từ Đại học Hoàng gia xác nhận các kháng thể EDE1 gắn kết có hiệu quả với virus Zika và có khả năng trung hòa nhiễm trùng, nhóm nghiên cứu hiện đang làm việc chăm chỉ để sử dụng những phát hiện này nhằm phát triển các loại vaccine mới đối với sốt xuất huyết và Zika. Dr Jeremy Farrar, Director of the Wellcome Trust, said: "Zika and dengue come from the same family of viruses and we know they share many similarities in their genetic make-up, transmission pattern and in the immune response they trigger. These new studies suggest that prior infection with dengue doesn't offer any protection against Zika, and may in fact predispose people to a more severe infection. We can't say yet whether this interaction is playing a role in the current outbreak, but if confirmed it's likely to have important implications for the control and global spread of Zika, and for the development of any vaccine for the virus. There are still more questions than answers about Zika and this group of viruses including dengue. We know that Zika has been present in Southeast Asia and Africa for many years and yet has not taken off there as it has in South America. This is what the international research effort needs to work out, and quickly." Tiến sĩ Jeremy Farrar, Giám đốc Wellcome Trust cho biết: "Zika và sốt xuất huyết đến từ cùng một họ của các virus và chúng tôi biết chúng chia sẻ nhiều điểm tương đồng về gen di truyền, mô hình lây truyền và đáp phản ứng miễn dịch mà chúng kích hoạt Những nghiên cứu mới gợi ý rằng nhiễm trùng trước đó với sốt xuất huyết không cung cấp bất kỳ sự bảo vệ nào chống lại Zika, và trong thực tế những người bị nhiễm trước đó thường bị nặng hơn. Tuy nhiên, chúng tôi không thể nói liệu tương tác này đóng một vai trò trong vụ dịch hiện nay hay không nhưng nếu khẳng định thì nó có khả năng có ý nghĩa quan trọng trong việc kiểm soát sự lan rộng của Zika và cho sự phát triển bất kể loại vaccine chống virus nào. Hiện vẫn còn nhiều câu hỏi hơn câu trả lời về Zika và nhóm virus này bao gồm cả sốt xuất huyết, chúng tôi biết rằng Zika đã có mặt tại khu vực Đông Nam châu Á và châu Phi trong nhiều năm nhưng vẫn chưa đưa ra khỏi đó trong khi nó có mặt ở Nam Mỹ, đó là những gì mà các nỗ lực nghiên cứu quốc tế cần phải nhanh chóng tiếp cận và nghiên cứu ra".
|
TRANG CHỦ
